Zakup wiązanki okolicznościowej a odliczenie VAT

Spółka prowadząca działalność gospodarczą opodatkowaną VAT zakupiła wieniec pogrzebowy dla zmarłego pracownika. Czy przysługuje jej prawo do odliczenia VAT z faktury jego zakupu?

W celu realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług a prowadzoną działalnością. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter pośredni lub bezpośredni. Jeśli nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też są niezbędne do wytworzenia towarów lub świadczenia usług podlegających opodatkowaniu, wówczas mówi się o związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością opodatkowaną. Natomiast związek pośredni występuje wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa, a więc mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przez podatnika przychodami.

Organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych prezentują pogląd, że aby można było wskazać, że określone zakupy mają pośredni związek z działalnością, musi istnieć związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Zdaniem NSA wyrażonym w wyroku z dnia 19 sierpnia 2020 r., sygn. akt I FSK 7/18, trudno uznać, że celem zakupu wieńca dla zmarłego pracownika było zwiększenie obrotu. Trudno doszukać się związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wydatkami na pogrzeb pracownika a prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą. Co najwyżej wydatek ten można rozpatrywać w kategoriach dobrego obyczaju, a nie możliwości wpływu czy też związku wydatku z obrotem. Reasumując, NSA stwierdził, że wydatki związane z udziałem w uroczystościach pogrzebowych nie pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, mimo że udział w tych uroczystościach wynika z prowadzonej wewnętrznej polityki kadrowej oraz dobrego zwyczaju. Takie wydatki mają bezpośredni i jednoznaczny związek z czynnościami niepodlegającymi VAT, więc nie ma możliwości doszukiwania się ich pośredniego wpływu na prowadzoną działalność opodatkowaną. Taki związek jest zbyt mało konkretny w porównaniu do jednoznacznego powiązania tych wydatków z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu.

W świetle powołanego wyroku spółce nie przysługuje prawo do odliczenia VAT z tytułu zakupu wieńca pogrzebowego.